නුගේගොඩ තිබ්බ shopping mall එකක පාරෙන් එහා පැත්තේ තිබ්බ car park එකේ මීටත් වඩා පොඩි වයසේ කියල හිතන්න පුලුවන් මල්ලි කෙනෙක් මේ වගේ අලු පාට සිකියුරුටි කිට් එකක් ඇඳගෙන හිටියා.
වෙලාව රෑ 8ට විතර. ඒ මල්ලි නම් හිටියේ පොඩි ප්ලාස්ටික් පුටුවක වාඩි වෙලා උඩ බලාගෙන කල්පනා කර කර. හොඳටම මහන්සි පාටයි. ඇත්තම කිව්වොත් මේ තනි අතින් උස්සන්න පුලුවන් තරමට කෙට්ටු ළපටි පෙනුමක් තිබ්බ තරුණයෙක්.
ඒ හිටපු විදිහ දැක්කම මට කතා කරන්න හිතුණා. වාහනේ ලඟට ආපු මම බඩු බෑග් දෙකත් අතේ තියාගෙනම.
“මල්ලි කොහෙද?”
“මම බදුල්ලෙ සර්”
“බදුල්ලෙ කොහෙද?” මම ඇහුවා.
“පස්සර”
”වයස කීයද?”
“දහ නමයයි සර්”
ඒ උත්තරේට මම ඇත්තටම ටිකක් ගැස්සුණා. මෙච්චර අඩු වයසෙන් රස්සාවක් කරන කොල්ලෙක් නිසා නෙවෙයි. ඒ මල්ලිගෙ උත්තරේ තිබ්බා අමුත්තක්.
“ඉස්කෝලෙ ගියෙ නෑ?” මම ඇහුවා. (බදුල්ල, බණ්ඩාරවෙල අය ප්‍රශ්නයක් අහද්දි අන්තිමට “ද?” අකුර කියන්නෙ නෑ. “ආවද” කියල අහන්නේ “ආවා??” කියල විතරයි 😉)
“ඉස්කෝලෙ නම් ගියා සර්. මම විතරයි පවුලට හම්බකරන්න ඉන්නේ. තාත්තා අසනීපෙන්. ඒ නිසා ඉස්කොලේ ඉවර වුණු ගමන් කොළඹ ආවා.”
“ඒ ලෙවල් මොනාද කලේ?”
“ආට්”
“ගෙදරින් කැමතිද කොළඹ ඉන්නවට?”
“එච්ච්ර කැමැත්තක් නෑ ඉතින්. මොනව කරන්නද සර්”
“හ්ම්ම් පඩි කොහොමද ?” පිට කවුරුත් නැති නිසා මම ඇහුවා.
“පහළොවක් තමයි. දහඅටක් විතර සෙට් වෙනව ඕටී ත් එක්ක”
“ඇතිද ඉතින්?”
“ම්ම් ඇති සර් මාසෙට කාමරේට 2000යි කන්න බොන්න 5000 යි. කොහොම හරි ගෙදරට 10000ක් යවන්න තමයි ගේම ගහන්නෙ” ඒ උත්තර වල තිබ්බෙ පුදුම හයියක්!
අවුරුදු 13ක් ඉස්කෝලෙ ගිහිල්ලා රජයේ විශ්වවිද්‍යාලෙන් උපාධියත් අරගෙන රජයෙන් ජොබ් ඉල්ලල ලිප්ටන් වටරවුමට එන “විද්‍යාර්ථීන්” මට මතක් වුණා.
“ඔයාට තියෙන වයසයි. ඔය ගට් එකයි එක්ක ඔයාට පුලුවන් සිකියුරුටි ජොබ් එකෙන් එහාට දෙයක් කරන්න. ඒත් මේක හොඳ අත්දැකීමක්. මේ කරන දේ ආසාවෙන් කරන්න. සමාජෙ ගැන මෙතනින් ඉගෙන ගන්න ගමන් ඔයාගේ දක්ෂතාවයක් හදාගන්න.
මේ මගෙ කාඩ් එක. වෙලාවක මට කතා කරන්න. අපේ ආයතනයේ ශිෂ්‍යත්ව ක්‍රමයකුත් තියෙනවා. ඔයා කැමති ක්ශේත්‍රයක වෘත්තිය පුහුණුවකට යන්න.මම ඕනිම ආයතනයකට කතා කරල දෙන්නම්”
“තෑන්ක් යූ සර්. ඒත් ඔය ට්‍රේනින් වලට අපිව ගනීවිද? සල්ලිත් එපැයි සර් ඕව කරන්න. කොළඹ සල්ලි නැතුව ඉන්න බෑ නෙ.”
“ඔයා ආස මොන ෆීල්ඩ් එකටද?”
“ම්ම්..(සිනහා) එක පාරම හිතාගන්න බෑ.. හොටෙල් වගේ නම් අවුලක් නෑ. ඒත් ඒවට ඉතින් සල්ලි එපැයි”
“මෙහෙමයි ඉතින් නිකංම හොටෙල් කිව්වට බෑ. හොටෙල් ෆීල්ඩ් එකෙත් එක එක අංශ තියෙනවා. ඒවා ඔයා ඉගෙනගන්න ඕනි.අනික මොකටද සල්ලි? යන්නකො බදුල්ලෙ. ගෙදර ඉදන් යන්න බදුල්ලේ NAITA එකට නැත්තම් VTA එකට. ඒවා සම්පූර්ණයෙන්ම නොමිලේනේ.”
“නොමිලේ? බදුල්ලෙ? ” ඔහු පුදුමයට පත්වය.
“ඔව්. ඔව්. සත පහක්වත් ගන්න නෑ. NAITA එකට ගියොත් නම් ජොබ් එකක් කරන ගමන්ම මුල ඉඳන් ඉගෙන ගන්න පුලුවන්”
“හරි මම සර්ට කතා කරන්නම්”
මේ එක් කතාවක්. නිදහස් අධ්‍යාපන අවස්ථා පිළිබඳ නිවැරදි තොරතුරු සමාජගත වීමේ තත්ත්වය අතිශය ඛේදජනකයි.
සාමාන්‍ය පෙළ හෝ උසස් පෙළ විභාගයන්ගෙන් පසු අතරමං වන තාරුණ්‍යයට නිපුණතා සංවර්ධනයේ සහ නිපුණතා සහිත වෘත්තිකත්වයේ මග පෙන්වීමට රාජ්‍ය ආයතන විශාල ප්‍රමාණයක් දිවයින පුරා පිහිටා ඇති මුත් එම ක්ශේත්‍ර, අවස්ථා සහ ආයතන පිළිබඳව දන්නේ ඉතා සුළු පිරිසක්. එම තොරතුරු සැපයීම පිළිබඳව රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයද මන්දගාමීයි.
වෘත්තිය පුහුණුව කියන්නේ අදක්ශයන් හෝ විභාග අසමත් වෙන්නන් සඳහා වූ අධ්‍යාපන ක්‍රමයක්ය යන මතය පාසල් වියේ සිටම සමහර ගුරුවරුන් ඇතුළු පිරිස් විසින් දරුවන්ගේ හිසට එන්නත් කරනවා මම දැකලා තියෙනවා.
නිපුණතා සංවර්ධන දශකය නෙවෙයි සියවසක් වුණත් සාර්ථක කරගන්න නම් ඒ ආකල්පය පාසල් පද්ධතියෙන් ඉවත් කරන්න ඕනි.
1. වෘත්තිය පුහුණු අධිකාරිය (VTA)
2. කාර්මික විද්‍යාලය
3. තාක්ෂණ විද්‍යාලය
4. ජාතික ආධුනිකත්ව සහ කාර්මික පුහුණු කිරීමේ අධිකාරිය (NAITA)
5. ජාතික තරුණ සේවා සභාව
වගේ නිදහස් අධ්‍යාපන පද්ධතියේ ආයතන හරහා සාම්ප්‍රදායික පාඨමාලා ලෙස හඳුන්වන ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ සිට සංචාරක, මෝටර් රථ, කෘෂිකාර්මික පමණක් නොව සිවිල් ඉංජිනේරු, චිත්‍ර සහ මූර්ති කලාව යන අංශ හරහා පාඨමාලා සම්පූර්ණයෙන්ම නොමිලේ ක්‍රියාත්මක වෙනවා. (ඉතා කුඩා ලියාපදිංචි ගාස්තුවක් තිබිය හැකියි)
නිපුණතා සංවර්ධනයට අදාළ නිවැරදි තොරතුරු නගර ගම් පුරා බෙදාහැරීමේ ක්‍රමවත් වැඩපිළිවෙළක් ශ්‍රී ලංකාවේ තවමත් නොවිසඳුණු ගැටලුවක් වන තරුණ විරැකියාව අවම කරන්න සාධනීය දායකත්වයක් සපයාවි.
උඩ photo එකේ ඉන්න කෙනත් මට හම්බුණ මල්ලි වගේම ජීවිතේ ගැටගහගන්න ගමන් ඉගෙන ගන්න තමන්ගේ ජීවිතයේ උපරිම ශක්තිය වැය කරන්න පුලුවන් කාලය කැප කරන ආදරණීය චරිතයක්! ❤
ඒ වගේ කෙනෙක් හම්බුණොත් photo එකක් නොගහ පොඩ්ඩක් කතා කරන්න. අපිටත් දෙයක් ඉගෙනගෙන අපෙනුත් දෙයක් දෙන්න පුලුවන් වෙයි!
ඒ වගේම අමතක නොකර මම උඩ කියපු රාජ්‍ය ආයතනයකට යන්න කියන්න. ඒ ජීවිතේ වෙනසක් ඇති වෙයි සමහර විට නෙවෙයි බොහෝ විට.
මම හිතන්නෙ මේ ගැන තව විස්තර කරල වෙනමම සවිස්තරාත්මක ලිපියක් පල කලොත් හොදයි කියල.
ඕගොල්ලන්ට A/L වලින් පස්සෙ කරන්න පුලුවන් options විස්තර කරන්නම්.