වූලි මැමත් ගෘහනිර්මාණ (සංස්කෘතිය හා කළා නිර්මාණ)

අයිස් යුගයේ ජීවත් වූ මිනිසුන්ගේ ගෘහනිර්මාණ ශිල්පී හැකියාව ගැන හරිම අපූරු නිදර්ශනයක් 2000 වසරේදී රුසියානු වනාන්තරයක් මැද තිබිලා හොයාගත්තා. ඒ තමයි ප්‍රමාණයෙන් ඉතා විශාල අර්ධ ගෝලාකාර නිවාස ආකෘතියක්. මේ නිවෙස හදන්න අඩුම තරමින් “වූලි මැමත්” සතුන් 60 දෙනෙකුගෙවත් ඇට කටු යොදාගෙන තියෙනවා කියලා විද්‍යාඥයෝ දැන් අනාවරණය කරගෙන තියෙනවා. වූලි මැමත්, එහෙමත් නැතිනම් ලොම් සහිත මැමත් කියන්නේ (විද්‍යාත්මක නාමය Mammuthus primigenius) කියන්නේ ප්ලයිස්ටොසීන් සමයේදී ජීවත් වුණු දළ දෙකක් සහිත ඇතෙක්ට සමාන යෝධ සතෙක්. මැමත් සතුන් සියලු දෙනාම හොලොසීන් යුගයේදී ලෝකයෙන් වඳවෙලා ගියා.

මේ අර්ධ ගෝලාකාර ගොඩනැගිල්ල ඉදිකරලා තියෙන්නේ අවුරුදු 25,000 කට පමණ පෙර පැවැති අයිස් යුගයේ ජීවත් වුණු මිනිසුන් කියලා දැන් හොයාගෙන තියෙනවා. ඒත් දැඩි සීතල මැද දඩයමින් ජීවිකාව ගෙන යමින් තැනින් තැනට සංචාරය කරමන් කණ්ඩායම් වශයෙන් ජීවත් වූ මිනිසුන් මේ විදිහේ ස්ථාවර ගොඩනැගිල්ලක් ඉදිකළේ මොකටද? කියන එක අදටත් උත්තර නැති ප්‍රශ්නයක්.

“ඒ කාලේ තිබුණු තාක්ෂණයයි උපකරණයි යොදාගෙන මේ වගේ ආකෘතියක් නිර්මාණය කරන්න අති විශාල වෙහෙසක් සහ කාලයක් වැය වෙන්න ඇති. ඒත් ඒ මිනිස්සුන් මේ වගේ දෙයක් ගොඩනැගීම පිටුපස මොකක් හරි වැදගත් දෙයක් තියෙන්න ඇති” එහෙම කියන්නේ මහා බි්‍රතාන්‍යයේ එක්සෙටර් සරසවියේ පුරාවිද්‍යාඥයෙකු වන ඇලෙක්සැන්ඩර් ප්‍රියර්.

මෙම අපූරු ගොඩනැගිල්ල සොයාගෙන තියෙන්නේ රුසියාවේ දොන් නදිය අසබට තියෙන කොස්ටෙන්කි කියන ප්‍රදේශයෙන්.

මේ ගොඩනැගිල්ල හදපු පුරාණ ගොඩනැගිලි ඉදිකරන්නන් යම් යම් හෝඩුවාවල් කිහිපයක්ද ඉතිරි කරලා ගිහින් තියෙනවා.

ඒ හෝඩුවාවල්වලට අනුව, ගොඩනැගිල්ල ඇතුලේ ඒක පාරක් දෙපාරක් ගිනි දල්වලත් තියෙනවා. ඒ වගේම ඒක ඇතුළේ තිබිලා එළවළු වගේ ආහාරවල ශේෂ කොටස්ද පුරාවිද්‍යාඥයෝ හොයාගෙන තියෙනවා.

ගොඩනැගිල්ලෙන් පිටත මැමත් ඇට කටු අඩංගු වළවල් කිහිපයක්ම තියෙන නිසා ඒවා ආහාර ගබඩා කරගැනීම සඳහා යොදාගන්න ඇතැයි කියලා හිතන්න පුලුවන්.

“යෝධ මැමත් සතෙක් දඩයම් කලාම ඔවුන්ට මස් විශාල ප්‍රමාණයක් ලැබුණා” ප්‍රියර් පැහැදිලි කරනවා.

“ඉතිං මේ ස්ථානයේ ආහාර සැකසීමේ සහ කල්තබා ගැනීමේ ක්‍රියාකාරකම් සිද්ධ වෙන්න ඇතැයි කියලා අපිට අනුමාන කරන්න පුලුවන්. අපි ඒ ගැන තවදුරටත් පර්යේෂණ කරනවා”

කෙසේ වෙතත් තවත් සමහරු පෙන්වා දෙන්නේ ගොඩනැගිල්ල මෙතරම් උනන්දුවකින් සහ ප්‍රවේශමකින් ඉදිකර තිබීම පිටුපස වෙනත් හේතුවක් තිබිය හැකි බවය.

“මේ ගොඩනැගිල්ල යාගහෝම හෝ පුද පූජා පැවැත්වීම සඳහා යොදාගන්න ඇතැයි සමහරු අනුමාන කරනවා. ඒත් එය කුමනාකාර දෙයක්දැයි කීම ඇත්තෙන්ම අසීරුයි” ප්‍රියර් කියනවා.

– අනිල් කරුණාරත්න –