හයිෆා වෙරළ තීරයේ මීට වසර 9,000 කට පෙර ජල මට්ටම ඉහළ යාමෙන් දියේ ගිලී මියගිය ශිලා ධීවර ගම්මානයක ඉතිරිව පවතී. අද වන විට ඉතා හොඳින් සංරක්ෂණය කර ඇති වර්ග මීටර් 40,000 ක පමන භූමිය වර්තමාන මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 8-11 ක් ගැඹුරට වන්නට ඇට්ලිට් හි උතුරු බොක්කෙහි සිට මීටර් 200-400 ක් පමණ ඈතින් පිහිටා ඇත.
මෙම ස්ථානය 1984 දී සමුද්‍ර පුරාවිද්‍යාඥය එහුඩ් ගැලිලි විසින් සොයා ගන්නා ලද අතර එතැන් සිට දිය යට කැණීම් මගින් නිවාස, සොහොන් සහ ළිං සොයාගෙන ඇත.
මෙම ගිලීගිය ගම්මානයේ හරි මැදට පමන වන්නට ලිදක් දැක ගත හැකි අතර මිරිදිය දිය උල්පතක් වටා ගල් යොදාගෙන අර්ධ වෘත්තාකාරව සකස් කර ඇති අතර එය වරෙක ජල චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර වූ ස්ථානයක් විය හැකි බවට අනුමාන කෙරේ.
එම කලාපයේ සුනාමියක් හේතුවෙන් ඇට්ලිට්-යාම් නම් මෙම ගම්මනය හදිසියේම අත්හැර දමා ඇති බව විද්‍යාඥයෝ විශ්වාස කරති. මධ්‍යධරණී ප්‍රදේශයේ ගිනිකඳු පිපිරීමක් නිසා ද මෙය විය හැකි බව අනුමාන කෙරේ. මේ වන විට එම ප්‍රදේශය මාලු ගහන අධික ස්තානයක් බවට පත්ව ඇත.
පුරාවිද්‍යාඥයින් මෙහිදී කාන්තාවකගේ සහ දරුවෙකුගේ ඇටසැකිලි දෙකක් සොයා ගෙන තිබේ. ඔවුන් මිය ගොස් ඇත්තේ ක්ෂය රෝගය නිසා අනාවරණය වී තිබේ.
උපුටා ගැනීම: රාම් වණා