බහුවාර්ෂික පැලෑටියකි. මෙය උසින් අඟල් 12 ක් පමණවන අතර ශාකයේ කඳ අග සෘජුව පවතී. එමෙන්ම අතු බෙදෙමින් වර්ධනය වී තිබේ. පත්‍ර සරල පත්‍ර වන අතර ඒකාන්තරව පිහිටා ඇත. පත්‍රවල උඩ සහ යට පෘෂ්ඨවල බූවා සහිත වේ. මෙහි වසර පුරාවට හටගැනෙන ද්වීලිංගික මල් රෝස පැහැතිය. කලාතුරකින් සුදු පැහැති මල්ද හටගනු ලබයි. මෙහි හටගන්නා ගෙඩි බූමනිය වී සුළඟ මඟින් ව්‍යාප්තවේ. Asteraceae උද්භිත කුලයට අයත් වන කඩු පහර දේශීය ශාකයක් ලෙස ලංකාවේ බොහෝ ප්‍රදේශවල දැකගත හැකිය.එහි ප්‍රභේද 5කි.
1.Emilia alstonii
2.Emilia baldwinii
3Emilia exerta
4.Emilia sonchifolia
5.Emilia speeseae
6.Emilia zeylanica var.walkeri සහ var. Zeylanica
මෙම ප්‍රභේද අතරින් Emilia sonchifolia ප්‍රභේදය ඖෂධ වශයෙන් යොදා ගනී.
එමෙන්ම කඩුපහර ඉන්දියාව ,චීනය, මැලේසියාව වැනි රටවල ද දක්නට ලැබේ. ආයුර්වේද වෛද්‍ය ක්‍රමය තුළ බොහෝ රෝග සමනය කිරීමට කඩුපහර ශාකයේ පංචාංගයම භාවිතා කරයි.මෙහි රසය අම්ල හා කහට රසයෙන් යුක්තවන අතර ගුණය ශීතය. මෙහි දඩු මැල්ලුම් හා ව්‍යංජන ලෙස ආහාරයට එකතු කරගත හැකිය.
ඖෂධීය ගුණයන්
- දද, කුෂ්ට,හොරි,වණ,තුවාල සුව කරයි.
- පත්තෑ විෂ ගෝනුසු විෂ නසයි.
- අතීසාරය සමනය කරයි
- මාන්දම සෙංගමාලය වැනි රෝග සඳහා ගුණදායිවේ.
- මලබද්ධය ඇතිවීම වලක්වයි.
- කුසගිනි වඩයි
- වාත රෝග සමනය කරයි.
- කඩු පහර ශාකයෙන් අත් බෙහෙත්
- චර්ම රෝග සඳහා
- එනම් හොරි,දද,වන,කුෂ්ට සදහා භාවිතා කළ හැකිය. කඩු පහර ශාකය තම්බා එම වතුරෙන් සෝදා හරින්න.
- සුළු තුවාල මගින් වන ලේ වහනය නතර කිරීමට.
- කඩුපහර කොළ තලා තුවාලය මත ගල්වන්න. එමෙන්ම ඊට අමතරව කඩු පහර,මදු ,ඔලිද, දෙහි, කටුපිල,කරල් සෑබෝ, හාතාවාරිය, යන ඖෂධයන්ගෙන් සම සමව ගෙන කහ, ලුණු, සමග කොටා මලවා තුවාල මත බදින්න.
- පත්තෑ, ගෝනුසු විෂට-කඩුපහර හාල් වතුරින් තම්බා අඹරා එම ස්ථානවල ආලේප කරන්න.කඩුපහර පමණක් ඇල් දියෙන් අඹරා ආලේප කිරීම ද ගුණදායකය.
- මල බද්ධයට, කුසගිනි වැඩි වීමට මෙම ශාකය ආහාරයට එකතු කර ගන්න.
- ඇස් දැවිල්ල සමනයට කඩුපහර ශාකයේ කොළ යුෂ මගින් සෝදන්න.
- ශරීර කැපුම් ඇතිවුණු විට කඩුපහර, අමුකහ, අමුඉගුරු, සුදුලූණු එක පමණට ගෙන තල තෙල්වලින් මළවා තැබීම.
කඩු පහර ව්‍යංජනය සකස් කර ගන්නා ආකාරය-මීට අමතරව මැල්ලුමක්, ව්‍යංජනයක්,කැඳක් ලෙස මෙය ආහාරයට එකතු කර ගත හැකිය.
- කඩුපහර ශාකයේ ළපටි දඩු මිටක්
- ලුණු ස්වල්පයක්
- මිරිස් කුඩු, තුනනපහ කුඩු, කහ කුඩු
- කරපිංචා
- සුදුලූනු බික් 2
- රතුලූනු ගෙඩි 2
- පොල් කිරි කෝප්ප 1
- තෙල් ස්වල්පයක්
- උළුහාල් ස්වල්පයක්
කඩුපහර දඩු කැබලි කර කපා ගන්න-එමෙන්ම රතුලූනු, සුදුලූනු, ආදිය සිහින්ව කපා ගන්න මැටි බඳුනක් ගෙන ඊට කපාගත් සුදුලූනු , රතුළුණු හා පොල් කිරි හා අනෙක් කුළුබඩු එකතුකර ගන්න හොදින් උතුරන විට කඩුපහර දඩූ ඊට එකතු කර මද වේලාවක් තබා හොඳින් තැම්බුණු පසු ලිපෙන් බා ගන්න.
උපුටා ගැනීම: The Lanka Post