මෙම ඇටසැකිල්ල හමු වී ඇත්තේ ඉතාලියේ ෆ්ලොරන්ස් නගරයේ කන්‍යාරාමයක කැණීම්වලින්. ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ එය ලිසා ගෙරාර්ඩිනිගේ කියලයි. ඇය තමයි, ලියනාඩෝ ඩා වින්චිගේ ඒ ශ්‍රේෂ්ඨ සිත්තමට නිරූපිකාව ලෙස පෙනී හිටියාය කියන්නේ.
ලිසා ගෙරාර්ඩිනි කියන්නේ ෆ්රැන්සිස්කෝ ඩෙල් ජියොකොන්ඩෝ නම් සේද වෙළෙන්දාගේ භාර්යාවගේ නමයි. ඉතාලියේ දී මොනා ලිසා හැඳින්වෙන්නේ ලා ජියොකොන්ඩා කියලයි.
මොනා ලිසා සිත්තමෙන් නිරූපණය කර ඇත්තේ ලිසා ඩෙල් ජියොකොන්ඩෝ (Lisa del Giocondo) බවට නවීන ඉතිහාසඥයන් වැඩි දෙනකු එකඟ වී තියෙනවා. ඇගේ සැමියාගේ මරණයෙන් පසු ඇය කන්‍යා සොහොයුරියක් වුණා. ඇය ස්වර්ගස්ථ වූයේ 63 හැවිරිදිව සිටියදීයි. ඒ 1542 ජූලි 15 වැනිදා, මීට අවුරුදු 480කට පෙරයි.
දැනට අත්හැර දමා ඇති සාන්ත උර්සුලා කන්‍යාරාමයේ කැණීම් ආරම්භ කළේ පසුගිය වසරේදියි. මුලින්ම ඔවුන්ට සිදුවුණේ ගනකම ඇති කොන්ක‍්‍රීට් තට්ටුවක් හාරන්න. එය කාලය ගත වන ඉතා වෙහෙසකර කටයුත්තක් වෙලා තියෙනවා.
ඊළඟ පියවරේදී ඔවුන්ට හමු වුණා පොළොව යට කුඩා කුටියක්. එය ලිසා මිහිදන් කළ තැන විය හැකියැයි ඔවුන් අනුමාන කළා. එහි තිබී කාන්තාවකගේ යැයි සිතිය හැකි හිස් කබලක්ද හමු වුණා. මේ හිස් කබල හමුවුණේ කන්‍යාරාමයේ බිමින් අඩි පහක් පමණ පොළොව යටින්. ඒ සමග ඉළ ඇට හා කොඳු ඇට කැබලි කීපයක්ද හමු වුණා.
පසුගිය වසරේ හමු වූ මිනිස් හිස් කබලට සම්බන්ධ දැයි බලන්න මේ ඇට කැබලි පරීක්ෂාවට ලක් කරන්න නියමිතයි.
විද්‍යාඥයන් ඊළඟට ඒ ඇට කැබලිවල ඩිඑන්ඒ ඒ නිරූපිකාවගේ දරුවන්ගේ ඇට කැබලිවල ඩිඑන්ඒ සමග සසඳා බලන්න නියමිත වෙලා තියෙනවා. ඒ දරුවන් ද මිහිදන් කර ඇත්තේ ඒ අසලමයි.
ඒ සැසඳීමෙන් මේ ඇටසැකිල්ල හා හිස් කබල ඒ නිරූපිකාවගේ කියා නිසැකව දැනගත් පසු වෝහාරක චිත‍්‍රශිල්පීන් විසින් ඒ හිස් කබල ඔස්සේ ඇගේ මුහුණ ප‍්‍රතිනිර්මාණය කරනු ඇති. එවිට ඇගේ රුව මින් වසර 500කට පෙර ඩා වින්චි ඇඳි රුව සමග සසඳා බලන්නට මග පෑදේවි. මොනා ලිසාගේ ඒ ගුප්ත සිනහවේ සැගවුණු රහස හෙළිවේවි.
මේ සොයා ගැනීමේදී ඔවුන් මුලින් ම කළේ පැරණි සිතියම් හා වාර්තා පිරික්සීමයි. ඊළඟට බිම විනිවිද දැකිය හැකි රේඩාර් භාවිතයට ගෙන කැණීම් ආරම්භ කළේ කන්‍යාරාම ශාලාවේ බිම දමා තිබුණු අඩියක් විතර මහත කොන්කී‍්‍රට් එක ඉවත් කිරීමෙන්. ඊළඟට සෙන්ටි මීටර් 90 ගනකමට එලා තිබුණු පැරණි ගඩොල් තට්ටුව ඉවත් කරලා තියෙනවා.
පළමු සොයා ගැනීම ගැන අදහස් දක්වන මහාචාර්ය වින්සෙටි කියන්නේ එය ඉතා විශිෂ්ට එකක් බවයි. එසේ ම සොයා ගන්නා හැම දෙයක් ම ඔවුන් ළඟ තිබුණු වාර්තා හා හොඳින් සැසඳුණ බවයි.
”අපට හමු වුණු බිම්ගත කුටිය ගැන 1495 සිට එන දේවස්ථාන වාර්තාවල සඳහන් වෙනවා. එහි ඇතුළු වීමට ගරාදි වැටක් හා පඩිපෙළක් තිබුණා.
”අපට මේ වාර්තාවලින් දැන ගන්න ලැබුණා, 1625 දී තවත් කුටියක් සෑදූ බව. අපට ඒකත් හමු වුණා.” ඔහු ප්‍රාකාශ කරයි.
කොහොම නමුත් මොනා ලිසා කියන්නේ තෙල් සායම් චිත‍්‍රයක්. එහි අයිතිය ඇත්තේ ප‍්‍රංශ රජයටයි. ඒත් මේ සිත්තම ලොව පුරා ප‍්‍රසිද්ධ එකක්. මේ තරම් ප‍්‍රසිද්ධ චිත‍්‍රයක් ලෝකයේ තවත් නැහැ.
ඩා වින්චි මේ චිත‍්‍රය අඳින්න පටන් ගත්තේ 1503 දී හෝ 1504 දී පමණ. එහි වැඩ නිම කළේ 1519 දී කියලයි කියන්නෙ. ඒ ඔහු මිය යන්න කෙටි කලකට පෙර.
කොහොම හරි, DNA වලින් මොනාලිසාම ද කියල තහවුරු වෙයිද කියලා දැනගන්න අපිට බලාගෙන ඉන්න වෙනවා..
උපුටා ගැනීම: රාම් වණා