මුහුදේ සිටින වේගවත්ම මත්සයින් 10ක් (පරිසරය හා ස්වභාධර්මය)

මං ඔබෙන් ඇහුවොත් ලෝකයේ සිටින වේගවත්ම පුද්ගලයා කියන්නේ කවුද කියලා නිසැකවම ඔබේ පිළිතුර වන්නේ ජැමෙයිකාවේ හුසෙයින් බෝල්ට්. එතකොට සත්ව ලෝකයේ වේගවත්ම සත්වයා කවුද කියලා ඇහුවොත් ඔබේ පිළිතුර වන්නේ චීටා. මේ විදිහට එක් එක් සත්ත්වයාට වේගය වෙනස් වෙන්නේ ඇයි? ඒක නම් ටිකක් ගැඹුරු ජීව විද්‍යාත්මක කාරණයක්. බොහෝ වේලාවට ගොදුරු සොයා ගන්න විලෝපිකයන්ගෙන් බේරිලා ඉන්න වගේ සාධක නිසා මේ විදිහට එක් එක් සත්වයාගේ වේගය සාපේක්ෂව වෙනස් වෙනවා. ගොඩබිම වේගවත්ම සතා චීටා කියා දැනගෙන හිටියට මුහුදේ ඉන්න වේගවත්ම මත්ස්‍යයා කවුද කියලා ඔයගොල්ලෝ දන්නවද? අද අපි කතා කරන්න හදන්නේ ඒක ගැන.

අංක 10. sailfish 

Seilfish එහෙමත් නැත්නම් රුවල් මත්ස්‍යයා. මේ මත්ස්‍යාට මේ නම ලැබිලා තියෙන්නෙ වරල් ප්‍රදේශ රුවලක ආකාරයක් පෙන්නුම් කරන නිසා. වාර්තා වෙලා තියන අන්දමට මේ මත්ස්‍යාට පැයට සැතපුම් 70 ක විතර වේගයකින් ජලයෙන් මතුපිටට පැණීමේ හැකියාව පවතිනවා. මේ මත්ස්‍යයන් වර්ග දෙකක් සිටිනවා. එක් වර්ගයක් තමයි අත්ලාන්තික් රුවල් මසුන්. අනෙක් වර්ගය තමයි ඉන්දු පැසිෆික් රුවල් මසුන්. අඩි දහයක් විතර ප්‍රමාණයට වර්ධනය වන මේ මාළුවා සාමාන්‍යයෙන් රාත්තල් 200ක් විතර බරෙන් යුක්ත වෙනවා. ඒ වගේම sailfish ගේ මුහුණ ඉදිරියේ තියන උලක් වැනි කොටස ගොදුරු අල්ලා ගැනීම සඳහා උපකාර කර ගන්නවා.

අංක 09. black marlin 

black marlin මත්ස්‍යයන් ගොඩක් දුරට අපි කලින් කතා කරපු sailfish මත්ස්‍යයා ට සමානකමක් පෙන්වනවා. අඩි පහළොවක් වගේ දිගට වර්ධනය වන marlin සාමාන්‍යයෙන් රාත්තල් 1600ක් පමණ බරයි. ඒ වගේම මේ මත්ස්‍යයන්ගේ මුහුණේ අපි කතා කරපු sainfish ට වගේ දිග උලක් පිහිටලා තියෙනවා. සමහරු නම් පවසන්නේ marlin පැයටසැතපුම් 82 ක වේගයෙන් පිහිනනවා කියලා ඒත් ඒක ටිකක් හිතාගන්න අමාරු මිනුමක්. සත්‍ය වාර්තාවල මර්ලින්ගේ වේගය විදිහට සඳහන් කරලා තියෙන්නෙ පැයට සැතපුම් විස්සක් තිහක් අතර දුරක්.

අංක 08. sword fish 

Sword fish කියන මත්ස්‍යයත් කලින් සදහන් කරපු මත්ස්‍යයන් දෙදෙනට බොහෝ සමානයි. මොකද මේ මත්ස්‍යයන්ගේ මුහුණේත් ගොදුරු අල්ලා ගන්න පුළුවන් වෙන විදිහට දිග උලක් පිහිටලා තියෙනවා. අඩි 15 වගේ දිගට වර්ධනය වන මේ swordfish මත්ස්‍යයාගේ බර සාමාන්‍ය ලෙස දැක්වෙන්නේ රාත්තල් 1400 විදියට. swordfish මත්ස්‍යයාට තියෙන විශේෂ හැකියාව වෙන්නේ තත්පර කිහිපයක් ඇතුලත පැයට සැතපුම් 60 වගේ වැඩි වේගයක් ලබාගන්න හැකියාව ලැබිලා තියෙන එක.

අංක 07. wahoo  

Wahoo  කියලා කියන්නේ නිවර්තන මුහුදු කලාප වල වාසය කරන මත්ස්‍යයෙක්. ඒ වගේම මේ මත්ස්‍යයාගේ තියෙන විශේෂ රසය හින්දම ගොඩක් සූපවේදීන් මෙම wahoo මත්ස්‍යයා යොදාගෙන විවිධ ආහාර වර්ග  පිසීම සිදුකරනවා. අඩි 08 ක් වගේ දිගට වැඩෙන wahoo මත්ස්‍යාගේ සාමාන්‍ය බර දැක්වෙන්නේ  රාත්තල් 200ක් විතර. ඒ වගේම මේ wahoo මත්ස්‍යාගේ සාමාන්‍ය වේදය දැක්වෙන්නෙ පැයට සැතපුම් 50 ක් පමණ.

අංක 06. Tuna

Tuna කියලා කියන්නේ ලෝකය පුරාම සිටින මිනිස්සු අනුභව කරන රසවත් මත්ස්‍ය විශේෂයක්. සාමාන්‍යයෙන් දකින කෙනෙක්ට නම් පේන්නෙ tuna මන්දගාමීව  පිහිනන මත්ස්‍යයෙක්  කියලා. ඒත් තමාට අවශ්‍ය ගොදුර අල්ලගන්න ඕන අවස්ථාවක ඉතා වේගයෙන් පිහිනීමේ හැකියාව tuna  මත්ස්‍යයාට තියෙනවා. tuna මත්ස්‍යයෙක්  අඩි පහළොවක් පමණ වර්ධනය වනවා වගේම රාත්තල් එක්දහස් පන්සියයක් පමණ බරින් යුක්ත වෙනවා.  ටූනා මත්ස්‍යයන්  වර්ග දෙකක් ඉන්නවා. එක වර්ගයක් තමයි සෙලෝෆින් ටූනා. මේ ටූනා මත්ස්‍යයාගේ වේගය පැයට සැතපුම්  46ක්. අනෙක් වර්ගය වෙන බේලූෆීන් ටූනාගේ වේගය පැයට සැතපුම් 43 ක්.

අංක 05. Bonito

බොනිටෝ කියලා කියන්නේ අත්ලාන්තික් සාගරයේ හා පැසිපික් සාගරයේ ජීවත් වන මත්ස්‍ය විශේෂයක්.  මේ මත්ස්‍යයන්ගේ තියෙන එක විශේෂ ලක්ෂණයක් තමයි ඇඟ පුරාම විශේෂ ඉරි සහිත රටා තිබෙන එක. අඟල් හතළිහක් වගේ දිගට වර්ධනය වෙන බොනිටෝ මත්ස්‍යයාට පැයට සැතපුම් 40 ක වගේ වේගයෙන් පිහිනීමේ හැකියාව තිබෙනවා.

අංක 04. Mako shark

මාකෝ මෝරුන් කියලා කියන්නේ මෝර කුලයේ ඉන්න එක් භයානකම මෝරුන් විශේෂයක් වගේම මෝර කුලයේ  ඉන්න වේගවත්ම මෝරුන් විශේෂය කියලයි හඳුන්වන්නේ. මේ මෝරා සාමාන්‍යයෙන් අඩි 10 – අඩි 15ක්  අතර ප්‍රමාණයට වර්ධනය වීම සිද්ධ වෙනවා. මාකෝ මෝරුන්ගේ වේගය ලෙස වාර්තා වෙන්නේ පැයට සැතපුම් හතළිහක් වගේ වේගයක්. ඒ වගේම මේ මාකෝ මෝරු වේගවත් වෙන්න හේතුවක් ලෙස සඳහන් කරන්නේ මොරාගේ ශරීරය දෙපැත්තෙ හැදිලා තියෙන සුවිශේෂී ව්‍යූහය.

අංක 03. Blue shark

සාගරයේ ඉන්න ප්‍රධානම විලෝපිකයන්ගෙන් කෙනෙක් තමයි නිල් මෝරා. මේ නම ලැබෙන්න හේතුවෙලා තියෙන්නේ මෝරාගේ ශරීරයෙන් විහිදෙන දීප්තිමත් නිල්  පැහැය. අඩි 12ක් වගේ දිගට නිල් මෝරෙක් වර්ධනය වීම සිදු වෙනවා වගේම බර රාත්තල් 30 ක් විතර වෙනවා. මාර්කෝ මෝරාගේ වගේම ශරීරය දෙපැත්තේ තියෙන විශේෂ ව්‍යුහය නිසා සාමාන්‍යයෙන් නිල් මෝරෙක්ට  පැයට සැතපුම් විස්සක් හතළිහක් අතර වේගයකින් පිහිනීමට හැකි බවයි වාර්තා වෙන්නේ.

අංක 02. Bone fish

Bone fish  කියන මත්ස්‍ය විශේෂය ගොඩක් වෙලාවට ඉන්නෙ මසුන් රංචුවක් ආකාරයට. ඒ වගේම ඕනම කෙනෙක්ට මේ මත්ස්‍ය විශේෂය පහසුවෙන්ම හඳුනා ගන්න පුළුවන් විදියට තමයි ශරීර ලක්ෂණ නිර්මාණය වෙලා තියෙන්නේ. රිදී පාටින් දිලිසෙන ශරීරයේ කළු පැහැති ඉරි දැකගන්න අපිට මේ මාළුවා ගෙන් පුළුවන් වෙනවා. ගණන් බලලා තියෙන විදියට bone fish මත්ස්‍යන්ට සාමාන්‍යයෙන් පැයට සැතපුම් 40 ක පමණ වේගයෙන් පිහිනීමේ හැකියාව තියෙනවා.

අංක 01. Four – winged flying fish

Flying fish එහෙමත් නැත්නම් පියාඹන මාලුවා කියන්නේ සත්ව ලෝකයේ තවත් එක් අපූරු නිර්මාණයක්. විලෝපිකයන්ගෙන් බේරිලා  වේගයෙන් ජලය ඉහලට පැනලා වාතය ඔස්සේ පාවෙමින් බොහෝ දුරක් ගමන් කිරීමට මෙය මත්ස්‍ය විශේෂය ට පුළුවන්. ඒකට උපකාරී වන විදියට නිර්මාණය වෙච්ච වරල් හතර ජලය උඩට ආවහම ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ පියාපත් හතරක් විදියටයි. බොහෝ දෙනා හිතන්නේ මේ මත්ස්‍යයා ට පියාපත් තිබෙනවා කියලා. ඒත් ඇත්තටම වෙන්නේ වරල් ටික පියාපත් ආකාරයෙන් පවතින එක විතරයි. මේ මත්ස්‍යයාගේ උපරිම වේගය විදියට  වාර්තා වෙන්නේ පැයට සැතපුම් 35 ක් වගේ දුරක්.