කාන්තා පොලිස් නිලධාරිනියක් නියෝජ්‍ය පොලිස්පති ලෙස උසස් කරන්න ජාතික පොලිස් කොමිෂම අනුමැතිය ලබාදුන්නේ 2020 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා. මෙන්න මේ තීරණය හරහා තමයි ලංකා ඉතිහාසයේ පළමුවැනි කාන්තා නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරිය පත්වෙන්නේ. ඇය බිම්ෂානි ජාසින් ආරච්චි.
මේ බිම්ෂානි මහත්මිය වැඩි හරියක් සේවය කළේ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ ළමා හා කාන්තා කාර්යාංශයේ. එම කාර්යාංශයට කළ සේවය නිසා එතුමියගේ උසස් වීම බොහෝ දෙනෙක් අගය කළා.
ඒ මේ පත්වීම සිදුකරලා මාස 5 ක් යන්නත් කලින් ඇයගේ පත්වීම අභියෝගයට ලක්කරලා ඉදිරිපත් වුණු මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් විභාගයට ගන්න ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පසුගියදා දින නියම කළා. මේ පෙත්සම ගොනු කරලා තිබ්බේ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේම සේවය කරන ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරිවරුන් 32 ක් විසින්. ඩී.අයි.ජී. බිම්ෂානිගේ පත්වීම නිසා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ උසස්වීම් ලබාදීමේ ක්‍රියාපටිපාටිය උල්ලංඝනය වෙනවා කියලා පෙත්සම්කරුවන් එම පෙත්සමේ සඳහන් කරලා තිබ්බා. ඒ වගේම මෑතකදී පිරිනැමූ උසස්වීම්වලදී මෙරට ප්‍රථම නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිනිය ලෙස බිම්ශානි ජාසින් ආරච්චි මහත්මිය පත්වීම ලද නමුත්, එම තනතුරට අදාළ රෙගුලාසිවල “කාන්තා” යන වචනය ඇතුළත්ව නොමැති නිසා කිසිදු පොලිස් නිලධාරිනියකට නියෝජ්‍ය පොලිස්පති තනතුරට පත්විය නොහැකි බවද පෙත්සම්කරුවන් එම පෙත්සමෙන් වැඩිදුරටත් පෙන්වා දීලා තිබ්බා.
දැන් තියෙන ප්‍රශ්නය තමයි කාන්තාවකට පොලිස්පති පුටුව දක්වා යාම කෙසේ වෙතත් නියෝජ්‍ය පොලිස්පති කෙනෙක් වෙන්නවත් බැරිද කියන එක.
ලංකාවේ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ පිරිස් දත්ත දිහා බැලුවාම පොලිසිය ඇතුළේ තියෙන මේ ගෑණු-පිරිමි බේදය ගැන දළ අදහසකට එන්ඩ පුලුවන්.
ශ්‍රී ලංකා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ කාන්තා කෝටා එක සමස්ථ පිරිස් බලයෙන් සියයට 15 ක් විය යුතු බව අනුමත කරලා තිබ්බත් 2018 අවුරුද්දට වන විට ඒක සියයට 11.7 යි. ඒ කියන්නේ පොලිස් නිලධාරීන් 100 ක් ගත්තොත් ඒකෙන් 88 ක්ම පිරිමි.
2018 අවුරුද්ද වෙනකම්ම ශ්‍රී ලංකා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව තුළ කාන්තාවක් ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරි නිළයට පත්වෙලා නැහැ. 2018 අවුරුද්ද වන විට පොලිසියේ සේවය කරපු කාන්තා පොලිස් අධිකාරිවරියන් සංඛ්‍යාව 9 යි. කාන්තා සහකාරි පොලිස් අධිකාරිවරියන් සංඛ්‍යාව 1 යි. ප්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂිකාවන් ගණන 15 යි. පොලිස් පරීක්ෂිකාවන් ගණන 234 යි. උප පොලිස් පරීක්ෂිකාවන් ගණන 520 යි, සැරයන්වරියන් සංඛ්‍යාව 1,472 යි. ඒ අවුරුද්ද වෙන කොට පොලිසියේ සේවය කරපු කාන්තා පොලිස් කොස්තාපල්වරියන් සංඛයාව 6,627 යි. මේ අයගේ මුළු එකතුව 8,878 යි.
ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ථ ජනගහණය 21,490,087 යි. හරියටම කිව්වොත් දෙකෝටි දහ හතර ලක්ෂ අනූ දහස් අසූ හතයි. (වැරැද්දක් තිබ්බොත් නිවරැදි කරන්න). මේකෙන් 10,602,856 ක් නැතිනම් සියයට 49.3 ක් පිරිමි. 10,887,231 ක් නැතිනම් සියයට 50.7 ක් ගැහැණු. ඒ කියන්නේ ලංකාවේ පිරිමින්ට වඩා ගැහැණු වැඩියෙන් ඉන්නවා.
කාන්තාවෝ කෝටියකට වැඩියෙන් ඉන්න රටක පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉන්නේ කාන්තාවෝ 8,878 යි. කාන්තාවක් නියෝජ්‍ය පොලිස්පති පුටුවේ වාඩි වෙනකොට පිරිමි 32 ක් එකතු වෙලා ඒ උසස් වීමට විරුද්ධව නඩු දානවා.
ශ්‍රී ලංකාව පොලිසියට පළමුවැනි කාන්තාවෝ කණ්ඩායම බඳවා ගත්තේ 1952 අවුරුද්දෙදි. 1952 අවුරුද්දේ ඉඳලා මේ වෙනකම් ශ්‍රී ලංකා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ කාන්තා පොලිස් නිලධාරීන් සංඛ්‍යාව ඉහළ ගිය උපරිම සංඛ්‍යාව 8,878 යි.
මේ අයගෙනුත් 8,099 ක් හෙවත් සියයට 91.2 ක්ම ගැසට් නොකළ වෙනත් විදිහකින් කිව්වොත් සාමාන්‍ය පොලිස් කාන්තාවන්. ඉතින් හිතාගන්න පුලුවන් නේද ශ්‍රී ලංකා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව ඇතුළේ කාන්තාවන්ට තියෙන තැන.
ගිය අවුරුද්දේ ජූලි 16 වැනිදා අඟුලාන පොලිසිය ඉස්සරහට ආපු කාන්තාවෝ කණ්ඩායමක් පොලිසියට ගල් ගැහුවා. ඒ වෙඩි තැබීමකට සම්බන්ධ පොලිස් නිලධාරියෙක්ව අඟුලාන පොලිසිය විසින් උසාවියට ඉදිරිපත් කළේ නැති නිසා.
දැන් ශ්‍රී ලංකා පොලිසියේම පිරිමි නිලධාරීන් පිරිසක් කාන්තා නිලධාරිනියකට උසස් වීමක් දුන්නා කියලා නඩුවක් දාලා. ඇත්තටම මේක අහන අඟුලානේ කාන්තාවෝ එදා තමන් කරපු දේ ගැන අද කොච්චර සතුටු වෙනවා ඇතිද?
– අනිල් කරුණාරත්න –