ශ්‍රී ලංකාවෙන් හමුවන ආගන්තුක ආක්‍රමණිකයින්… (සෞඛ්‍ය හා යෝග්‍යතාවය)

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Clidemia hirta

ඉංග්‍රීසි නම්

Soap bush

වෙනත් නම්

නයිලෝන් බෝවිටියා, රබර් බෝවිටියා, මී හරක්‌ බෝවිටියා

කාක්‌ බෝවිටියා, බූ බෝවිටියා

නිජබිම

ඇමරිකානු රටවල් (මෙක්සිකෝවේ සිට පැගුවේ දක්වා)

ව්‍යාප්තිය

බහුවාර්ෂික ශාකයක් වන මෙය නිවර්තන කලාපයට අයත් රටවල ව්‍යාප්ත වීම සිදුවිය.1940 දී හවායි දූපත්වලද හඳුනාගෙන ඇති මෙම ශාකය,1978 වනවිට හවායි දූපත්හි තුන්වැනියට විශාල දූපත වන ඕහු හි අක්කර 90000 ක් දක්වා ව්‍යාප්ත වී තිබේ. උද්භිද උද්‍යාන හරහා 1894 දී විසිතුරු ශාකයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දී ඇති අතර, අර්ධ කඳුකර ප්‍රදේශවල සහ සිංහරාජය වැනි පහතරට වැසි වනාන්තර මායිම්වල පැතිරී ඇත.

බලපෑම

ජෛව විවිධත්වය අඩුකිරීමේ හැකියාව නිසා, වනාන්තර වලට බරපතල තර්ජනයක් ඇතිකරයි.

නොයිඳුල් වනාන්තර වල පිහිටි හිස් බිම් වල, දේශීය ශාක තරඟකාරී ලෙස පරාජය කරයි.

දේශීය වනාන්තර පුනර්ජනනය වන රටාවන් වෙනස් කරයි.

අගමුග නැති වැල

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Cuscuta chinensis

ඉංග්‍රීසි නම්

Common Dodder, Strangle Weed

නිජබිම

චීනය, උතුරු ඇමෙරිකාව

ව්‍යාප්තිය

පාරම්පරික ඹෟෂධයක් ලෙස චීනය කොරියාව,පකිස්ථානය, වියට්නාමය, ඉන්දියාව, තායිලන්තය වැනි රටවල භාවිත කර තිබේ.පරපෝෂිත ශාකයක් ලෙස හැඳින්වෙන මෙය හටගන්නා වූ ස්ථානයක් සොයා ගැනීමට නොහැකි හෙයින් අගමුල නැති වැල නම පටබැඳී ඇත.චීනයෙන් හෝ වෙනත් රටවලින් ආනයනය කල අපිරිසිදු ධාන්‍ය හරහා මෙරටට පැමිණ ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ.ශ්‍රී ලංකාවේ අනුරාධපුර,පොළොන්නරුව, හම්බන්තොට වැනි වියලි ප්‍රදේශවල බහුලවත් පහතරට තෙත් කලාපයේ තැනින් තැනත් දක්නට ලැබේ.

බලපෑම

රනිල බෝගයන්ගේ පළිබෝධකයෙකු ලෙස සැලකේ.

පරපෝෂිත ශාකයක් වන මෙයට ධාරක ශාකය පසාරු කර එයින් පරිවෘත්තීය ද්‍රව්‍ය (පෝෂක සහ ජලය) උරාගැනීමේ හැකියාව නිසා, ධාරක ශාකය හීන කර එහි සාමාන්‍ය ඵල සහ බීජ හටගැනීම අවහිර කරයි.

යෝධ නිදි කුම්බා

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Mimosa pigra

නිජබිම

දකුණු ඇමරිකාව

මීටර් 6ක් පමණ උසට වැඩෙන මෙම ශාකය, විශාල සංවේදී ශාකයක් ලෙස හැඳින්වෙයි.

ගල් ගොරකා

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Clusia rosea

ඉංග්‍රීසි නම්

Autograph tree, Pitch-apple

වෙනත් නම්

ගල් ඉද්ද

නිජබිම

බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත්

ව්‍යාප්තිය

19 වන සියවස මැද භාගයේදී ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දී ඇති මෙමශාකය,වර්තමානයේ අර්ධ කඳුකර ප්‍රදේශවල, ගල්කඳු ආශ්‍රිතව, වනාන්තර අද්දරව සහ ජල මාර්ග ඉවුරුවල බහුලව ව්‍යාප්තව ඇත.

බලපෑම

අපි ශාකයක් ලෙස දේශීය ශාක වල කඳන් සහ ගල් කඳු මත සීඝ්‍රයෙන් වැඩෙමින් දේශීය ශාක වර්ධනය මැඩපවත්වයි.

මෙය ස්වාභාවික වනාන්තර වලට ප්‍රබල තර්ජනයක් එල්ලකර ඇත.

පතොක්

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Opuntia dillenii

ඉංග්‍රීසි නම්

Prickly-Pear Cactus

වෙනත් නම්

කටු පතොක්

නිජබිම

දකුණු ඇමෙරිකාව

ව්‍යාප්තිය

19 වන සියවසේදී විසිතුරු ශාකයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දී ඇති මෙම ශාකය, වර්තමානයේ අර්ධ ශුෂ්ක, අර්ධ නිවර්තන, නිවර්තන සහ උණුසුම් සම ශිතෝෂ්ණ ප්‍රදේශවලත්, තෘණ භූමි, ගංගා ඉවුරු, පාරවල් අද්දර, දුම්බර මාර්ග, වෙරළබඩ ප්‍රදේශ, මුඩු ඉඩම් වල පැතිර ඇති ශාකයකි.එනමුත් වැලි පස සහිත වියළි සහ අර්ධ ශුෂ්ක කලාපයේ බහුලව දක්නට ඇත.

බලපෑම

ආක්‍රමණශීලී, සීඝ්‍ර ව්‍යාප්තිය දේශීය ශාක විස්ථාපනය වීමට හේතුවේ.

සතුන්ගේ සහ මිනිසුන්ගේ ගමන් මාර්ග අවහිර කරයි.

දේශීය විශේෂයන්ගේ ජෛව විවිධත්වය අඩුකරයි.

හවරි නුග

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Alstonia macrophylla

ඉංග්‍රීසි නම්

Hard alstonia, Hard milkwood

වෙනත් නම්

ගිණි කූරු

නිජබිම

තායිලන්තය, මලයාසියාව, ඉන්දුනීසියාව, පිලිපීනය

ව්‍යාප්තිය

නැවත වන වගාවක් සඳහා යොදාගන්නා සහ වටිනා දැවමය ශාකයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දී ඇති මෙය, තෙත් කලාපයේ සහ මධ්‍යම කඳුකර ප්‍රදේශයේ බහුලව ව්‍යාප්තව ඇත.

බලපෑම

සීඝ්‍ර වර්ධන වේගය නිසා, ආලෝකය සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සඳහා දේශීය ශාක සමඟ තරඟ කර ඒවා අභිබවා යාමේ හැකියාව ඇත.

මේ හේතුවෙන් දේශීය ශාක වල වැඩීම බාලකරයි.

පතං පාළු

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Austroeupatorium inulifolium

ඉංග්‍රීසි නම්

Austroeupatorium

වෙනත් නම්

සුද්දා

නිජබිම

ගෝතමාලාව, වෙනිසියුලාව

ව්‍යාප්තිය

1970 දශකයේදී ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දී ඇතැයි සැලකේ මෙම ශාකය,අදවන විට තෘණ භූමිවල,තෘණ වනාන්තර සංක්‍රමණ කලාප තුල,කඳුකර වනාන්තර තුල ස්ථාපිතව ඇත.විශේෂයෙන්ම නකල්ස් වනාන්තර ප්‍රදේශය විශාල වශයෙන් ආක්‍රමණය කර ඇත.

බලපෑම

සීඝ්‍රයෙන් නොයිඳුල් කඳුකර වනාන්තර ආක්‍රමණය කරයි.

අතහැර දමන ලද තේ ඉඩම්වල, දේශීය ශාක විශේෂ ස්ථාපිතවීමට බාධාවක් වී ඇත

අරුණාදේවි

ආක්‍රමණශීලී ශාකයක් වුවද කැහපැහැති පුෂ්පයක් හටගැනීම නිසා ගෙවතු අලංකාරය සඳහාද යොදා ගනී.

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Wedelia trilobata

ඉංග්‍රීසි නම්

Bay Biscayne creeping-oxeye, Singapore daisy, Creeping-oxeye, Trailing daisy, wedelia

නිජබිම

මෙක්සිකෝව මධ්‍යම ඇමරිකාව හා කැරිබියන්

බාලොලියා

ව්‍යාප්තිය

1826 දී පමණ රාජකීය උද්භිද උද්‍යානය හරහා ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දුන් බවට විශ්වාස කෙරෙන මෙම ශාකය, කුඩා පුෂ්පයන්ගෙන් මෙන්ම බෙරි ආකාර ගන්නා කුඩා ගෙඩි විශේෂයකින්ද යුක්ත නිසා ගෙවතු අලංකරණය සඳහාද ඇතැමුන් එක්කර ගනී.පාර අද්දර, පුරන්ව ගිය ඉඩම්වල සහ වියළි කලාපීය වනාන්තර තුලද ඝනව වැඩී ඇති මෙය රටවල් 50කට අධික ප්‍රමාණයකට ව්‍යාප්ත වී පවතියි.

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Lantana camara L

ඉංග්‍රීසි නම්

වෙනත් නම්

ගඳපාන

නිජබිම

නිවර්තන ඇමරිකාව

බලපෑම

විවෘත ඉඩ සහිත ස්වාභාවික පරිසර පද්ධතීන් ආක්‍රමණය කරයි.

ජෛව විවිධත්වය අඩුකරමින්, ප්‍රධාන යටිවගාව ලෙස ස්ථාපිතවීමේ හැකියාව ඇත.

විෂකාරක ස්වාභාවය නිසා ආසන්නයේ වැඩෙන ශාක විශේෂයන්ගේ වර්ධන ශක්තිය අඩුකරයි.

පාතිනියම්

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Parthenium hysterophorus

ඉංග්‍රීසි නම්

Santa – Maria, Santa Maria feverfew, whitetop weed, famine weed, congress weed

නිජබිම

නිවර්තන ඇමරිකාව

මල් හටගන්නා ශාකයක් වන මෙය පශු සම්පතට හා මිනිසුන්ට හානිකර තත්ව ගෙනදුන් බව වාර්තා වෙයි.

කඩදාසි මල්

මෙම වැල් විශේෂයේ සුදු හෝ දම් පැහැයෙන් යුක්ත පුෂ්ප හට ගන්නා අතර අඩි 25ක් පමණ උසට වැඩෙයි.මෙම වැල පහුරු ආධාරයෙන් ඉහල නැගීම සිදු කරයි.

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Antigonon leptopus

ඉංග්‍රීසි නම්

Maxico creeper, Coral vaein, Bee bus

නිජබිම

මෙක්ෂිකෝව

සෙස්ට්‍රම්

ව්‍යාප්තිය

1889 වසරේදී ශ්‍රී ලංකාවේ උද්භිද උද්‍යාන වලට හඳුන්වා දීමෙන් පසුව ස්වාභාවික පරිසරයට ව්‍යාප්තව ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ කඳුකර වනාන්තර අද්දර සහ එම වනාන්තර අතරතුර ඉඩ මෙම ශාකය විසින් අත්පත් කර ගෙන ඇත.

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Cestrum aurantiacum

ඉංග්‍රීසි නම්

Orange Cestrum

වෙනත් නම්

පිච්ච බටු, මල් බටු

නිජබිම

නිවර්තන ඇමෙරිකාව

බලපෑම

මෙම ශාකයේ ඉහල අභිජනන හැකියාව නිසා දේශීය ශාක විශේෂ ආක්‍රමණය කරමින් පැතිරේ.

ගවයින්, බැටළුවන් වැනි සමහර සතුන්ට විෂ සහිතයි.

යූලෙක්ස්

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Ulex europaeus

ඉංග්‍රීසි නම්

Common gorse

වෙනත් නම්

ඉවුලෙක්ස්, ගෝස්

නිජබිම

මහා බ්‍රිතාන්‍ය යේ බටහිර වෙරළබඩ ප්‍රදේශය, අයර්ලන්තය, යුරෝපය

ව්‍යාප්තිය

1888 වසරේදී විසිතුරු ශාකයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා ඇත.ශ්‍රී ලංකාවේ ඉහල කඳුකර ප්‍රදේශවලට පමණක් සීමා වී ඇත.

බලපෑම

ඉතා තරඟකාරී ශාකයකි.

නයිට්‍රජන් තිර කිරීමෙන් සහ පස ආම්ලික කිරීමෙන්, පසේ තත්වය වෙනස් කරයි.

මෙම ශාකයේ පත්‍ර සහ බීජ තෙල් සහිත වීමත්,පඳුරු අවට මිය ගිය ශාක කොටස් බහුලව තිබීමත් නිසා, ගිනිගැනීම් වලට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතුවේ.

බෑවුම් සහිත ප්‍රදේශවල තෘණ සහ වෙනත් පඳුරු සහිත ශාක ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීම නිසා පාංශු ඛාදනය අවදානම වැඩිකරයි.

මෙම ශාකයේ ඇති ආහාරයට ගත නොහැකි,කටු සහිත ස්වාභාවය නිසා තෘණ බිම් සහ බෑවුම් සහිත ප්‍රදේශවල, සතුන්ට ඇති ප්‍රයෝජනවත් බව අඩුකරයි…

සැල්වීනියා…

ව්‍යාප්තිය

1939 දී පර්යේෂණ සඳහා හඳුන්වා දී ඇති මෙම ශාකය, දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී සතුරන් මුලා කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ ගංගා සහ වැව් වල බෝකළා සේ සැලකෙයි.වර්තමානයේදී පහතරට තෙත් හා වියළි කලාප දෙක තුලම, වඳකිරීමට ඉතා අපහසු තත්වයට සීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත වී ඇත. පසුකලෙක මෙය වඳකිරීමට Cyrtobagous salviniae නම් කෘමියෙකුද හඳුන්වා දුන් බව වාර්තා වෙයි.

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Salvinia molesta

ඉංග්‍රීසි නම්

Giant Salvinia

වෙනත් නම්

දියපාසි

නිජබිම

ගිණිකොණ දිග බ්‍රසීලය, උතුරු ආජන්ටිනාව

ව්‍යාප්තිය

1939 දී පර්යේෂණ සඳහා හඳුන්වා දී ඇති මෙම ශාකය, දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී සතුරන් මුලා කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ ගංගා සහ වැව් වල බෝකළා සේ සැලකෙයි.වර්තමානයේදී පහතරට තෙත් හා වියළි කලාප දෙක තුලම, වඳකිරීමට ඉතා අපහසු තත්වයට සීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත වී ඇත. පසුකලෙක මෙය වඳකිරීමට Cyrtobagous salviniae නම් කෘමියෙකුද හඳුන්වා දුන් බව වාර්තා වෙයි.

බලපෑම

ජලය බැසයන මාර්ග අවහිර වීම නිසා ජල ගැලීම් ඇතිවීමට හේතුවෙයි.

ජලයේ උෂ්ණත්වය සහ ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය අඩු කරයි.

මේ හේතුවෙන් කාබන්ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය වර්ධනය වන නිසා එදිනෙදා භාවිතයට අවශ්‍ය වන ජලයේ තත්වයට හානි කරයි.

ජලාශ වසා පැතිරීම නිසා ජල විදුලි උත්පාදනයට බාධා ඇතිකරයි.

ජපන් ජබර….

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Eichhornia crassipes

ඉංග්‍රීසි නම්

Water Hyacinth

නිජබිම

දකුණු ඇමෙරිකාව, ඇමේෂන් ගංගා ආශ්‍රිතව

ව්‍යාප්තිය

1905 වසරේදී විසිතුරු පැළෑටියක් ලෙස හොංකොං හි සිට ශ්‍රී ලංකාවට හඳුන්වා දී ඇති මෙය වැව්,පොකුණු,ගංගා,ඇල මාර්ග,වගුරු සම්පූර්ණයෙන්ම වසා ගනිමින් ව්‍යාප්ත වන ජලජ පැලෑටියකි. ශ්‍රී ලංකාවට පමණක් නොව බොහෝ රටවලට මෙය ගැටලු කාරී ශාකයක් විය. ජලය මතුපිට පාවෙමින් වර්ධනය වන මෙය භෞතික රසායනික හා ජෛව විද්‍යාත්මක ක්‍රම මඟින් ව්‍යාප්තිය අඩාල කිරීමට පියවර ගෙන තිබේ.

බලපෑම

ජලය බැසයන මාර්ග අවහිර වීම නිසා ජල ගැලීම් ඇතිවීමට හේතුවෙයි.

ජලයේ උෂ්ණත්වය, අගය සහ ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය අඩු කරයි.

මේ හේතුවෙන් කාබන්ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය වර්ධනය වන නිසා එදිනෙදා භාවිතයට අවශ්‍ය වන ජලයේ තත්වයට හානි කරයි.

ජලාශ වසා පැතිරීම නිසා ජල විදුලි උත්පාදනයට බාධා ඇතිකරයි.

වෙල් ආතා…

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Annona glabra

ඉංග්‍රීසි නම්

Pond Apple, Corkwood, Bobwood, Monkey Apple

වෙනත් නම්

වල් අනෝදා

නිජබිම

මධ්‍යම ඇමෙරිකාව

ව්‍යාප්තිය

වැලි අනෝදා ශාකය බද්ධ කිරී‍මේදී ග්‍රාහකය ලෙස යොදාගැනීමට හඳුන්වා දී ඇති මෙය උෂ්ණ කලාපයට අයත් පළතුරක් ලෙසද සැලකේ. මීටර් 12 ක් පමණ උසට මෙම ශාකය වැඩෙන අතර මෙහි ඵලය ජෑම් හා බීම වර්ග නිෂ්පාදනයට යොදා ගනී.පළමුව කොළඹ අවට තෙත් බිම් වලත් පසුව පහතරට තෙත් කලාපය, වෙරළබඩ කලපු,වගුරු බිම් වලත් ව්‍යාප්තව ඇත.

බලපෑම

වෙරළබඩ කලපු, වගුරු බිම් ආක්‍රමණය කරමින් පැතිර යයි.

ඉවුරු වසා වැඩීම හේතුවෙන් වෙනත් ශාක, පඳුරු විශේෂ, තෘණ වර්ගවල බීජ ප්‍රරෝහණයට සහ වර්ධනයට බාධා ඇතිකරයි.

මේ හේතුවෙන් ජෛව විවිධත්වයට හානි පමුණුවයි.

වල් හබරල….

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Alocasia macrorrhizos

ඉංග්‍රීසි නම්

Water Hyacinth

නිජබිම

මැලේසියානු වැසි වනාන්තර

විවිධ රටවල විවිධ නම් වලින් හඳුන්වන මෙම ශාකය, 2012 නිවර්තන කලාපයට අයත් පැලෑටියක් ලෙස පිලිපීනයෙන් සොයා ගන්නා ලද්දකි.පැසිපික් කලාපයේ රටවල මෙය වගාවක් ලෙස සිදුකරයි. මෙහි සාරය ශරීරයේ ගෑවීමෙන් වේදනාකාරී තත්වයක් ගෙන දෙයි.

දිය පර….

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Dillenia suffruticosa

ඉංග්‍රීසි නම්

Shrubby Dillenia

වෙනත් නම්

පර

නිජබිම

අග්නදිග ආසියාව

ව්‍යාප්තිය

1882 දී මෙම ශාකය බෝර්නියෝහි සිට විසිතුරු ශාකයක් ලෙස පේරාදෙණිය රාජකීය උද්‍යානයට හඳුන්වා දී ඇත. විශේෂයෙන්ම පහතරට තෙත් කලාපය ආශ්‍රිත වගුරු බිම්, වනාන්තර මායිම්, ලඳු කැලෑ සහ පාරවල් අද්දර වල ව්‍යාප්තව ඇති අතර කළුතර, ගාල්ල, රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කවල බහුලව දක්නට ලැබේ.

බලපෑම

පසෙහි ව්‍යුහාත්මක වෙනසක් ඇතිකිරීමට හේතුවන බව වාර්තා වෙයි.

ඒනිසා පාංශු පෝෂ්‍ය පදාර්ථවල සංචලතාවයට බලපෑම් ඇතිකරයි.

මේ හේතුවෙන් දේශීය ශාක වලවලට අවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ලබාගැනීමේ හැකියාවට බලපෑම් ඇතිකරයි.

පො‍ළොව සෙවන කිරීම මඟින් දේශීය පැල ස්ථාපනය වීම අවහිර කරයි.

කලපු අන්දර….

උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය

Prosopis juliflora

ඉංග්‍රීසි නම්

Prosopis, Mesquite, Algarroba bean

වෙනත් නම්

කටු අන්දර

නිජබිම

දකුණු ඇමෙරිකාව

ව්‍යාප්තිය

ලවණ පස වැඩිදියුණු කිරීමට හම්බන්තොට ප්‍රදේශයට හඳුන්වා දී ඇති මෙම ශාකය බූන්දල රම්සා තෙත් බිම් ප්‍රදේශයේ කලපු ආශ්‍රිතව විශාල ලෙස ව්‍යාප්තව ඇත.

බලපෑම

දේශීය ශාක ප්‍රතිස්ථානය කරමින් එම වාසස්ථාන වේගයෙන් අත්පත් කර ගනී.

සතුන් සඳහා තෘණ බිම් සහ වාසස්ථාන අහිමි කරයි.

කටු සහිත පඳුරු විලාසය නිසා සතුන් ගමන් ගන්නා මාර්ග අවහිර කරයි.

මෙහි හටගන්නා තියුණු ශක්තිමත් කරල් ආහාරයට ගැනීමෙන් සතුන් රෝගාතුරවීම, මියයාම සිදුවිය හැක.

ජලජ පක්ෂීන්ගේ පෝෂක ප්‍රදේශ සීමාවීම…

………..අන්තර්ජාලය ඇසුරෙනි……..

උපුටා ගැනීම: දැනුම සොයන්න මේ පාරෙන් එන්න