බොහෝ දෙනෙකුගේ වැඩි අවධානයක් යොමු නොවන, තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුවට අදාළ වැදගත් කරුණු කිහිපයක් සම්බන්ධවයි මේ සටහන.
මෙය සිදුවුයේ දශක කිහිපයකට පෙර, මා පාසැලේ අටවන පන්තියේ පමණ ඉගෙන ගන්නා කාලයේය. එකල අපේ ගමෙහි තිබුණේ උප තැපැල් කාර්යාලයයකි. දිනක් මා එහි ගොස් ලියුමක් තැපැල් කර ආපසු ඒමට සැරසෙන විටම, කවුන්ටරය අසල සිටි, අපේ අසල් වැසියෙකු වන මැදි වියේ ගැමියෙකු මට කතා කළේය.
ඔහු උදේනිස් මාමාය. ඔහුට අවශ්‍ය වුයේ, මා ලවා විදුලි පණිවුඩයක් ලියවා ගැනීමය. ඒ කාලයේ විදුලි පණිවුඩ යැව්වේ ඉංග්‍රීසියෙන් පමණකි. කොළඹ රජයේ කාර්යාලයක කම්කරු රැකියාවක් කළ ඔහුට විදුලි පණිවුඩය ඉංග්‍රීසියෙන් ලිවීම අපහසු බව මට තේරුණි.
“පුතා, මට අපේ කන්තෝරුවෙන් නිවාඩුවක් ගන්න යවන්නට මේ ටෙලිග්‍රෑම් එක ලියා දෙන්නකො” කී ඔහු
විදුලි පණිවුඩ පෝරමයක් සහ බස් ටිකට් එකක් තරම් කුඩා කඩදාසි කැබැල්ලක ලියන ලද, කාර්යාල ලිපිනයද මා අත තැබීය.
ඔහුට කෙසේ හෝ මේ උදව්ව කළ යුතු බව මම තේරුම් ගතිමි. එහෙත්, මා කිසි දිනක විදුලි පණිවුඩයක් යවා නොමැති නිසා, ඒ ගැන තරමක අසීරුතාවයක්ද දැනුණි.
පසුගිය දිනක පාසැලේ පාඩමකදී, විදුලි පණිවුඩ යැවීම ගැන ඉගෙන ගත් බව මට වහාම සිහියට නැගිණ.
කෙසේ වෙතත් ඔහුට පිටුපෑමට නොහැකිවූ මම, අවශ්‍ය විදුලි පණිවුඩ පෝරමය අතට ගෙන,
“ටෙලිග්‍රෑම් එකේ ලියන්න ඕනැ මොකක්ද ? “ කියා ඔහුගෙන් ඇසීමි.
“දවස් දෙකක් නිවාඩු ඉල්ලලා ඉංග්‍රීසියෙන් ලියන්න” ඔහු කීවේය.
“නිවාඩු ඉල්ලීමට හේතුවකුත් ලියන්න ඕනෑ නේද ? “ මම ඇසීමි.
“අපේ අම්මට ක්ෂය රෝගය හැදිලා, කාලයක් තිස්සේ ලෙඩ වෙලා සිටින්නේ. දැන් අන්තිමයි. අදත් විශ්වාස නැහැ.” ඔහුගේ පිළිතුර විය.
එම අවාසනාවන්ත සිද්ධිය පිළිබඳව මට ශෝකයක් සහ ඒ තැනැත්තා ගැන මහත් අනුකම්පාවක්ද ඇතිවිය.
කිසි දිනක විදුලි පණිවුඩයක් ලියා නොමැති මම, ඔහුගේ අවශ්‍යතාව ඉටුකරදීම පිණිස, එම පණිවුඩය ඉතා කෙටියෙන් ඉංග්‍රීසියෙන් ලිවිය යුතු ආකාරය ගැන ටික වේලාවක් කල්පනා කර,
‘Mother seriously ill. Please grant two days leave’. යන්න සුදුසුය යි සිතා ගතිමි.
පාසලේදී ඉගෙන ගත් පාඩමේදීද ‘Grant’ යන වචනය තිබුණු බව මතක් විය.
විදුලි පණිවුඩ පෝර්මයේ හිස් කොටුවල වචනයෙන් වචනය පණිවුඩය ලියා, ඔහුගේ නම ‘උදේනිස්’ යනුවෙන් ලිවීම ප්‍රමාණවත්දැයි මම ඇසීමි.
“නැහැ මම නම ලියන්නේ තොටගම ලියන ආරච්චිගේ දොන් උදේනිස් කියලා ” ඔහුගේ පිළිතුර විය.
යවන්නාගේ නම සම්පූර්ණයෙන් ලියූ විට, එය පණිවුඩයටත් වඩා දික් වන බැවින්
“ටෙලිග්‍රෑම් එකේ වචන ගණන වැඩි වන නිසා, නම උදේනිස් විතරක් ලිව්වොත් මදිද ?” කියා මම නැවතත් ඇසීමි.
“එහෙම බැහැ. ඔපීසියේ තව එක්කෙනෙක් ඉන්නවා උදේනිස් කියලා. මම ලියන්නේ ටී.ඇල්.ඒ.ඩී. උදේනිස් කියලා.”
යවන්නාගේ නම T.L.A.D.Udenis ලෙස ලිව්වෙමි. ඊට පසු මහු මට දුන් කුඩා කඩදාසි කැබෙල්ලේ ලියා තිබුණු
“සහකාර කොමසාරිස්, පළාත් පාලන සේවා දෙපාර්තමේන්තුව. කොළඹ”
යන ලිපිනය මට එකවරටම ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කරගත නොහැකි වූයෙන්, වචනයෙන් වචනය ඒ ගැන සිතන විට එය, Assistant Commissioner of Local Government Services Colombo ලෙස ලිවීම යෝග්‍ය බව තීරණය කර ගත හැකි විය.
පෝර්මයේ පසු පිටේ එම ලිපිනයද ලියා මම වචන ගණන් කර බැලුවෙමි.
පණිවුඩයේ වචන අටකි.
යවන්නාගේ නමෙහි වචන පහකි.
ලබන්නාගේ ලිපිනයෙහි වචන හතකි.
සියල්ල වචන විස්සකි.
අවසාන පණිවුඩය මෙසේ විය:
‘Mother seriously ill. Please grant two days leave’
T.L.A.D.Udenis
Assistant Commissioner of Local Government Services Colombo
මම මේ බව ඔහුට කීවෙමි.
“ඔක්කොම වචන දහයකට අඩු කරන්න බැරිද? මා ළඟ තිබෙන්නේ රුපියල් දෙකක් විතරයි. වචන දහයකට රුපියල් දෙකයි. වැඩිවෙන හැම වචනෙකටම රුපියල ගානෙ ගන්නව නේද ? ” කියා ඔහු මගෙන් ඇසීය.
මේ තොරතුරු වචන දහයකට අඩුකර ගැනීම, මාහට කිසිසේත් කළ නොහැකි විය. ඒ නිසා එයට විසඳුමක් සොයා ගැනීම පිණිස කවුන්ටරයේ වාඩිවී සිටි තැපැල් මහත්මිය විමසීමි.
“මොකද දෙන්නටම ටෙලිග්‍රෑම් එක ලියා ගන්නට බැරි උනාද ? “ කියා ඇය, උපහාසයෙන් සහ හාස්‍යයෙන් මෙන් මගෙන් ඇසුවාය.
“ටෙලිග්‍රෑම් එකනම් ලිව්වා. ඒ උනාට ඒකේ වචන ගණන ටිකක් වැඩි වගෙයි. මේ මාමා ළඟ තියෙන්නේ රුපියල් දෙකක් විතරයි ” කියමින් සම්පූර්ණ කළ විදුලි පණිවුඩ පෝරමය මම ඇයට දුන්නෙමි.
“රුපියල් දෙකකින් පුළුවන් උපරිම වචන ගණන දහයක් විතරයි” කියමින්
එය කියවා බැලූ ඇය, ටෙලිග්‍රෑම් එකක වචන අඩුකරන ආකාරය පිලිබඳ කිසිම දිනක ඉගෙන ගෙන නොමැති අගනා පාඩමක් කියා දී වැදගත් කරුණු රාශියක් අනාවරණය කළාය. එම කරුණු මෙසේය.
“Mother seriously ill කියන කොටසේ Mother serious කියා විතරක් ලියන්න. ill වචනය අවශ්‍ය නැහැ.”
“පණිවුඩයේ ‘two days’ කොටසත් අවශ්‍ය නැහැ. කොහොමත් නිවාඩු ලැබෙනවානේ.”
“තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුව ජනතාවට වියදම් අඩුකිරීම සඳහා යවන්නාගේ නමේ මුල් අකුරු වෙන්කිරීමේ තිත් නැතුව එකට යාකර කැපිටල් අකුරෙන් ලියූ විට ඒසියල්ල එක වචනයක් ලෙස සලකනවා.”
“T.L.A.D. වචන හතරක් වුවත් එය TLAD ලෙස යාකර ලියු විට එක වචනයක් ලෙස සලකනවා.
“ඒ එක්කම ආණ්ඩුවේ කන්තෝරු වලට, රාජකාරි කටයුතු සඳහා, ඒ කන්තෝරුවේ නමෙහි කෙටි යෙදුම් දීලා තිබෙනවා.”
මෙසේ කියමින් ඇය, යම්කිසි උපදෙස් සහිත පත්‍රිකාවක් පෙරලමින්
“මේ තියෙන්නේ Assistant Commissioner of Local Government Services කියන ලිපිනය,
ටෙලිග්‍රෑම් වලට පමණක් කෙටි කරන්නේ ACOMLOGOVS යන තනි වචනයට.
මේ කෙටි යෙදුම් තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුව මගින් මහ ජනතාව සඳහා ලබා දී ඇති සහනයක්.”
“දැන් ඒක අපේ සම්ප්‍රදායක් වෙලා.”
මෙසේ ලැබුණු උපදෙස් අනුව මා අලුතින් තවත් විදුලි පණිවුඩ පෝරමයක් පිරවූ පසු, විදුලි පණිවුඩය දිස් වූයේ මේ ලෙසටය.
‘Mother serious . Grant leave’.
TLAD Udenis
ACOMLOGOVS Colombo
මේ ආකාරයට විදුලි පණිවුඩය වචන අටකට සීමා කරගත හැකි විය.
එයට ගෙවීමට සිදු වුයේ, ඒ කාලයේ විදුලි පණිවුඩයක් සඳහා අයකළ අවම ගාස්තුව වන, රුපියල් දෙකක් පමණකි.
අප කලින් සිතූ ආකාරයට වචන විස්සක් වුවා නම් වැඩිපුර එක වචනයකට රුපියල බැගින් තවත් අමතර රුපියල් දහයක් සමග, මුළු මුදල රුපියල් දොළහක් වන්නට ඉඩ තිබුණි.
එවකට රුපියල් පහක් වුවද ලොකු මුදලකි.
පාසලෙන් පමණක් ඉගෙන ගත නොහැකි, ජීවිතයට අදාළ බොහෝ වැදගත් සමාජයීය කරුණු, බාහිර රාජකාරි ස්ථාන වලින් සහ මගතොටේදී ලැබෙන අත්දැකීම් වලින් වුවද ඉගෙන ගත හැකි බවට මෙය ඉතාමත් හොඳ උදාහරණයකි.
උපුටා ගැනීම: Dayaratna Weerasekara