මේ කතාව මතක් වුනේ මෙහි ප්‍රධාන නළුවා මුහුනු පොතේ ‘මිතුරු යෝජනා’ යටතේ මා දුටු නිසා. (ඇඩ් කරේ නැහැ)
ඒ දවස්වල අපේ පියසැරි පන්තියේ හිටිය ‘ඉස්ස’ කියල හිරිමල් වියේ හිරිවාතයක්. ඉස්ස කිව්වෙ බුවා සුදුම සුදු නිසාත්, කොන්ඩෙ තඹ පාට නිසාත්ය. ඉස්සගේ හොඳම යාළුවා ‘බස්සා’ ය. ඒ නම වැටුනේ ඌ ඕනෑ එකටයි එපා එකටයි හැම එකටම හ්ම් හ්ම් කියමින් හුම්මිටි තියන නිසයි. ඉස්සයි බස්සයි තකට තකය. දෙන්නම සුදෝ සුදු යුනිෆෝම් කමිස අඳින්නෝය. ඉස්සාගේ කලිසමේ තියුණු ක්‍රීස් එක රේසරයක දාරය වගේය. කමිසෙට ගහන රාවන කටුව බ්රාසෝ දාල මැදලය. බස්සත් එහෙමය.
ගුවන් හමුදාවේ හිටපු, 1956ට පෙර පාසල් ගිය ඉතාමත් කරුණාවන්ත ‘ඉංග්ලිෂ් ඔන්ලි’ වෝල්ටර් අන්කල් මේ ඩබලට දාපු නම ‘තොම්සන් ඇන්ඩ් තොම්සන්’ය. [ඒ කිව්වේ අර ටින් ටින් කාටුන් වල ඉන්න රහස් පරීක්ෂකවරු ඩබල]. වෝල්ටර් අන්කල් නිතරම ජීප් එක ස්ලෝ ඩවුන් කරල තරමක් කුතුහලයෙන් අහන්නේ “වෙයාර් ඉස් තොම්සන් ඇන්ඩ් තොම්සන් ටුඩේ ?” කියලය
ඉතින් පන්ති වැඩ ඉවරවෙලා ඔන්න දැන් ෆ්ලයින් පටන් ගන්න අපට අර සිවිල් ගුවන් සේවෙන් දෙන සුදු පාට ‘අයනු ආයනු’ ලයිසොන් එක ලැබුනා. එදා ‘ගුවන් නියමු බලපත්‍රය’ කියල රන් අකුරෙන් ලියු සුදු පාට ලයිසොම අතට ගත්තම ඉස්සාගේ ඉහේ මලක් පිපුන වගේ. එදා සවසම බුවා එයාගේ ගර්ල් ෆ්‍රෙන්ඩ් අනාලි බලන්න ගියේ තනියට බස්සවත් එක්කරගෙන. අනාලි හිටියේ කොල්ලුපිටියේ ක්ලිෆඩ් පාරේ ලේඩිස් ඔන්ලි බෝඩිමකය.
“මේ මහත්තුරු කව්ද?” බෝඩිමේ ගේට්ටුවේ වීසා ඔෆිසර් අහනවා.
“අපි ගුවන් නියමුවරු. අනාලි මිස්ට වැදගත් පණිවිඩයක් දෙන්න ආවේ” සුදුපාට අයනු ආයනු බලපත්‍රය වීසා ඔෆිසර්ට පෙන්වා ඉස්ස කියනවා.
ගුවන් නියමු කියපු ගමන් වීසා ඔෆ්සර් පොඩ්ඩක් වගේ සරන්ඩර් වුනා.
“අනේ මහත්තයෝ හෙට උදේට එන්න. අපට කියල තියෙන්න රෑට ගේට්ටුව අරින්න එපා කියල නේ”
“මචං බස්සෝ, අපි එහෙනම් හෙට එමු ” ඉස්ස කියනවත් එක්කම බස්සට දිව්‍යඥානය පහළවුනා. ඩබල ප්‍රේමසිරි ස්ටෝස් එකෙන් පිටතට ආවේ පදමට සාන්ද්‍රණය කරපු වොඩ්කා ස්ප්‍රයිට් එක අතැතිවය.
“අංකල් ඇඟේ මහන්සිය යන්නත් එක්ක මේකෙන් ටිකක් ගන්න. අපි හෙට එන්නම්.” බස්ස වීස අන්කල්ට බෝතලේ දෙන ගමන් කියනවා. වැඩේ හරියටම හරිය. පැයකින් වීසා ඔෆිසර් කුදුරුක්ස්ය.
බස්සගේ පිට උඩින් ගේට්ටුව පැනපු ඉස්සා දැන් බෝඩිමේ මිදුලේය. වට පිටාව මීයට පිම්බවගේ කිසිම සද්දයක් නැත. ජනේලයකට නහය තද කර බැලුවම බබලත්තු සෙට් එකම අර ‘ගොන් දෙපැය’ වගේ එකක් බලනවා. හප්පච්චියේ ඒ වගේ ප්‍රෝග්‍රම් ඒ දවස්වල හෙනම පිස්සුවක් වගේ. එත් අනාලි පේන්න නැහැ නේ! හ්ම්ම්ම්. “උඩ එයාගේ කාමරේ වෙන්නැති” ඉස්සා හිතනවා.
ඉස්සා හෙමින් හෙමින් අයිනේ දොර අගුල චෙක් කරනවාත් එක්කම කව්දෝ ඇන්ටි කෙනෙක් එක පාරටම “ඕමයිගොඩ් ඕමයිගොඩ් ඕමයිගොඩ්, තීෆ් තීෆ්, හෙල්ප් හෙල්ප් හෙල්ප්” කියල යටිගිරියෙන් කෑ ගහන්න ගත්ත. මළ ජංජාලයයි!
ඉස්සට බබලත්තු ටික අම්බානක නෙලන හැටි බස්සා ගේට්ටුවේ සිදුරෙන් බලන් උන්නේ කිසිවක් කර කියා ගත නොහැකිවය.
පහුවෙනිදා උදෙන්ම අපේ පාසලේ උපදේශක තුමායි ඉස්සගේ තාත්තයි කොල්ලුපිටිය පොලිසියට ගියාම කුටිය ඇතුලේ එරමිණිය ගොතා ගෙන, දැඩිසේ කිලිටිවූ කමිස වල හොම්බ පිහ දාමින් ඩබල ඉන්නවලු.
සැලකිය යුතුය: අනාලි ඒ කාලෙම වෙන එකෙක් එක්ක දීග ගියා.
බස්සා හොඳ මිතුරෙක්. එයා අවස්තාව තිබුනත්, ඉස්සව හලලා මාරුවුණේ නැහැ.
උපුටා ගැනීම: Ashi Fernando